Trang

Thứ Hai, 30 tháng 9, 2013

Tình bạn ngày xưa


Chuyện kể rằng vào đời nhà Tống ở Trung quốc có một đôi bạn thân, cả hai người đều học rộng, tài cao. Về phẩm hàm là quan nhất, nhị phẩm. Đó là nhà văn Vương An Thạch và nhà thơ Tô Đông Pha. Văn chương, thơ phú của cả hai người đều rất nổi tiếng, Vương An Thạch giữ chức Tể  tướng Còn Tô Đông Pha thì làm quan cai trị một vùng Hai người là bạn thân chơi với nhau từ lâu nhưng do mỗi người lại có năng khiếu và sở trường riêng, người này giỏi văn còn người kia thì lại giỏi về thơ, vậy cho nên Tô Đông Pha không  phục Vương An Thạch, coi bạn không giỏi bằng mình. 
Biết là bạn coi thường mình nhưng Vương An Thạch chỉ im lặng không nói gì cả. Có một lần Vương An Thạch chủ động mời Tô Đông Pha đến tư dinh Tể tướng của mình chơi để đàm đạo chuyện văn chương. Khi Tô Đông Pha đến, Vương An Thạch cố ý vắng mặt một cách tế nhị khi Tô Đông Pha bước vào thư phòng của ông. Vì không thấy chủ, lại thấy trên bàn có một bài thơ đã làm xong và một bài đang viết dở. Vì giỏi thơ, khi nhìn thấy có thơ là ông liếc mắt đọc ngay. Một bài có đôi câu như sau: 
          “ Minh nguyệt sơn đầu khiếu
           Hoàng khuyển ngọa hoa tâm”. 
Tô Đông Pha nhíu mày, nhăn trán suy nghĩ: Minh nguyệt là ánh trăng sáng, mà khiếu là hót. Vậy thì ánh trăng sáng, sao mà lại hót được ở đầu núi nhỉ? Câu tiếp là Hoàng khuyển là con chó vàng thì làm sao lại ngọa (nằm) được ở trong tâm ( giữa) bông hoa?. Ông lắc đầu và tỏ rõ ý coi thường tác giả của bài thơ. Ông nghĩ “Vậy mà người ta cứ đồn là Vương An Thạch giỏi”? Nhân lúc vắng chủ nhà, và sẵn tiện có bút mực tại chỗ, ông sửa lại ngay hai câu thơ là : 
                  “ Minh nguyệt sơn đầu chiếu
                    Hoàng khuyển ngọa hoa âm” 
Có nghĩa là ánh trăng chiếu nơi đầu núi và con chó vàng nằm dưới bóng của bông hoa. Sửa xong hai câu thơ trên, Tô Đông Pha tỏ vẻ rất hài lòng và cho rằng khi đọc lại hai câu thơ này thì Vương An Thạch phải phục tài của mình lắm. Thơ phải sửa như thế mới đúng ngữ và nghĩa chứ ! 
Đọc tiếp bài văn thứ hai, thấy Vương An Thạch  tả cảnh mùa đông lạnh lẽo, tuyết rơi, hoa cúc rụng tơi tả. Tự liên hệ, ông thấy rất bực mình vì trên thực tế không bao giờ có chuyện hoa cúc lại rụng. Với hoa cúc, khi tàn héo nó vẫn cứ bám vào đài và thân hoa cho đến khi cây cúc chết. (Hoa cúc như vậy nên các đôi trai gái khi yêu thường lấy hoa làm biểu tượng để tặng cho nhau thể hiện sự chung thủy của mình). Ông cầm bút viết ngay vào bên cạnh bài văn để nói thẳng với tác giả rằng “Hoa cúc không bao giờ rụng cả”. 
Biết mình chức, tước và phẩm hàm còn dưới Vương An Thạch nên lúc ra về suy nghĩ lại, ông biết mình phạm thượng, vì Vương An Thạch là quan đầu triều, thế nào mình cũng sẽ bị trị tội, bị trả thù là cái chắc. 
Quả đúng như dự đoán, sau một thời gian ngắn Tô Đông Pha nhận được“ trát” điều đi nhậm chức tận vùng phương Bắc xa xôi như đi “đày”. Tô Đông Pha hối hận và nhận ra hậu quả việc làm bồng bột của mình! Còn với tể tướng Vương An Thạch, sau khi ban “trát” điều Tô Đông Pha đi, ông hạ lệnh” các quan lại địa phương mà Tô Đông Pha đến làm việc là phải tạo mọi điều kiện  thuận lợi cho ông tìm hiểu đất đai, thổ nhưỡng cũng như thiên nhiên vùng đó và phải đối xử với tiên sinh Tô Đông Pha như  bậc đại khách”.

Là một người yêu thiên nhiên và biết cảm thông với nỗi thống khổ của người dân ở vùng đất khô cằn, khắc nghiệt, Tô Đông Pha thường xuyên tiếp xúc với dân, ông thỏa sức du ngoạn để tìm hiểu về con người và đất đai khắp vùng. Vì sống hòa đồng và hết sức thân thiện với mọi người nên ông đi đến đâu cũng được từ quan đến dân đón tiếp chân thành và nồng thắm. 
Có một lần đến thăm một làng quê nọ Tô Đông Pha bỗng nghe thấy tiếng chim lạ hót véo von, tiếng hót rất trong lại vang vọng vào núi đá. Nhà thơ hỏi đấy là loại chim gì mà hót hay như vậy? Những người dân địa phương trả lời: Đấy là tiếng hót của chim Minh Nguyệt.  
Có một lần khác khi đi thăm một vườn trồng hoa, thấy mọi người đang bắt sâu, đó là một loại sâu lạ nằm giữa bông hoa để ăn nhụy. Ông hỏi đó là sâu gì thế ? Những người nông dân trả lời: Đó là sâu Hoàng Khuyển. Thì ra trên thực tế có cả loại chim Minh Nguyệt và loài sâu Hoàng Khuyển thật. Vì tự cao không hiểu hết ý và  tự sửa bài thơ của Vương An Thạch, làm sai nội dung và tứ thơ hay của bài thơ ! 
Thời gian trôi đi, khi mùa đông phương Bắc lạnh lẽo tràn về, Tô Đông Pha ngồi trong nhà nhìn ra ngoài  thấy tuyết trắng xóa bay đầy trời và ở dưới vườn nhà những cánh hoa cúc bị tuyết bám vào rụng rơi lả tả. Nhà thơ lại giật  mình lần nữa và không tránh được tiếng thở dài, thì ra có hoa cúc rụng thật. Chỉ có điều là nó rụng trong hoàn cảnh và môi trường như thế nào mà thôi. 
Ông ngồi suy nghĩ và hồi tưởng lại những sự việc đã diễn ra trong thời gian vừa qua, thấy rõ sự hiểu biết quá cạn cợt của mình, nghĩ việc mình được bổ nhiệm làm quan nơi xa xôi, được tiếp xúc, du ngoạn và được đón tiếp thịnh tình lại có thêm nhiều hiểu biết và những vốn sống phong phú ở một vùng thiên nhiên kỳ thú nhưng cũng vô cùng khắc nghiệt này. Tô Đông Pha bỗng nhận ra bạn mình  Vương An Thạch, quan Tể tướng – Nhà văn không phải là người tầm thường, không phải  trả thù hay “ đầy” mình lên biên cương mà chính là quan tâm tạo điều kiện cho mình đi “ thực tế” để có thêm vốn sống và kiến thức  từ trong dân gian.  

Vừa thấm thía, vừa biết ơn cộng với sự cảm phục, nhà thơ Tô Đông Pha liền ngồi viết thư tạ lỗi với tể tướng Vương An Thạch. (ST)

19 nhận xét:

  1. Biết lỗi và tự nhận lỗi, quả rất đáng khâm phục! Tình bạn giữa họ thật cao cả!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bạn như vậy mới là bạn,giáo nhỉ! TĐP có nhiều giai thoại với nhiều bài học cho mình,

      Xóa
  2. Một giai thoại văn chương lý thú còn truyền tụng mới hay tri thức con người thì hạn hep...

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cám ơn NHAMY! Những bài học của người xưa luôn đáng để mình suy ngẫm.

      Xóa
  3. Một câu chuyện rất hay về tình bạn chỉ có ở người xưa , anh nhỉ.

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Vâng! TĐP nhận ra hơi muộn cũng do cái "ta" của mình quá lớn

      Xóa
  4. Cần đi thực tế sáng tác nhiều nhiều vào huynh hén ! có như thế mới học đc những sàng khôn ( muội muội bỏ qua hết một chuyến TTST ở Nha Trang vào tháng 11 sắp tới , tiếc ...)

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Hì! Đi gần gần thì cứ tham gia còn xa thì coi lại chút đã hí! Muội ở nhà cũng viết hay quá rồi! Nghiệp viết chỉ để làm cho đời thêm vui, có nuôi sống được ai đâu!!!

      Xóa
    2. Đi Trại sáng tác e không sáng tác được như ý mình.

      Xóa
    3. HG "đi thực tế" đó VB ơi! Mấy cái gọi là 'Trại sáng tác" đúng như bạn nói là " ngòi bút không thẳng " được.

      Xóa
    4. Đi thực tế khác với đi trại anh Ba ạ ! đi trại gò bó hơn bởi tính chuyên môn cao kèm theo cả trách nhiệm nữa , còn đi thực tế giống như chuyến dã ngoại , và sau đó ai viết gì đc cứ viết .

      Xóa
  5. Chừ thì bạn văn nghệ xứ minh chửi nhau quá sá, bạn ơi!

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Bởi rứa cho nên mới lục tìm trong chuyện cũ để còn thấy cái đẹp của ngày xưa! :D

      Xóa
  6. Độ rày nhà mình ai cũng mê fb hết , bỏ nơi này lạnh lẽo quá người ơi !

    Trả lờiXóa
  7. Trả lời
    1. O mần chi mà thức khuya rứa! Đang ngủ mà nghe O kêu giựt mình dậy nì ! :D

      Xóa
  8. Mot cau chuyen that hay , cam on Anh Hoa Sen nhe . Chuc Anh moi Sư an nhien .

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. Cám ơn MN ! Ngày nay dự Trại Hạnh của Thiếu nữ Gia Đình Phật Tử mới về . Chúc MN luôn vui, khỏe.

      Xóa
:)) w-) :-j :D ;) :p :-( :) :( :X =(( :-o :-/ :-* :| :-T :] x( o% b-( :-L @X =)) :-? :-h I-) :bh

Bạn có thể dùng thẻ sau để:
- Post hình : [img] link hình [/img]
- Post video: [youtube] link youtube [/youtube]